MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'ÜN SAMSUN'A ÇIKIŞI

ATATÜRK'ÜN SAMSUN'A ÇIKIŞI VE 19 MAYIS ATATÜRK’Ü ANMA GENÇLİK VE SPOR BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN 

      I.Dünya Savaşı'nın ardından imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı Devleti'ni fiilen bitirmişti. Ateşkes metni, 25 maddeden ibaretti ve çok ağır şartlar taşıyordu. Antlaşmaya göre; İtilaf Devletleri, Çanakkale ve İstanbul Boğazlarıyla Toros tünellerini işgal edecekti. Osmanlı suları ve Karadeniz'de bulunan torpiller gösterilecek ve temizlenecekti. İtilaf Devletleri'ne ait savaş esirleri ve Ermeni esilerler derhal teslim edilecek, Osmanlı ordusu terhis edilecek, eldeki silah ve mühimmat teslim edilecekti. Küçük gemiler dışında donanma İtilaf Devletleri gözetimine bırakılacaktı. Kuzeybatı İran ve Kafkasya'daki Osmanlı kuvvetleri savaştan önceki sınırlara çekilecek, güneydeki ateşkes sınırları dışında Osmanlı kuvvetleri derhal İtilaf kuvvetlerine teslim edilecek ve bütün haberleşme ağı İtilaf memurlarının kontrolüne bırakılacaktı.
      Antlaşmanın en ağır maddesi ise İtilaf Devleri'ne "güvenliği tehdit edecek bir durum ortaya çıktığında" ülkenin dilediği yerleri işgal imkanı tanıyan ve Osmanlı Devleti'nin hükümranlık hakkını fiilen bitiren yedinci maddesi idi. Diğer yandan 24. maddeye göre; 6 vilayette* karışıklık çıktığı takdirde vilayetler işgal edilebilecekti.Antlaşma sonrası işgaller başladı. İlk olarak 400.000 kişilik Osmanlı Ordusu, başta Mustafa Kemal Paşa olmak üzere bazı paşaların tüm karşı çıkmalarına rağmen 50.000'e indirildi.
      İngilizler, Musul ve İskenderun'u işgal etti. Boğazlar ve İstanbul'a İtitlaf Devletleri donanmaları demir attı. Kısa sürede işgaller yayıldı. İngilizler; Batum, Kars, Antep, Maraş, Hatay ve Konya'yı, Fransızlar; Dörtyol, Adana, Mersin ve Afyonkarahisar istasyonunu, İtalyanlar ise; Antalya, Burdur, Muğla, Marmaris, Bodrum, Fethiye ve Konya istasyonlarını işgal ettiler.

9. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a gitmeden çektirdiği fotoğraf, Nisan 1919.

      Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'da bulunduğu sürede diğer silah arkadaşları Kazım Karabekir, Ali Fuad, Rauf ve İsmet Beylerle birlikte Şişli'de yaptıkları toplantılarda vatanın içinde bulunduğu durum karşısında Türk milletinin kurtuluş çarelerini konuşuyorlardı. Vatanın kurtuluşunun ancak Anadolu'dan başlatılacak bir hareketle mümkün olacağını düşünüyorlardı.  Anadolu'ya geçme fırsatı bulmaya çalışırlarken, Mustafa Kemal Paşa Samsun ve çevresindeki asayişi sağlamak için 30 Nisan 1919'da askeri ve sivil yetkilerle Dokuzuncu Ordu Müfettişliği'ne atandı. Kazım Karabekir Paşa da Tekirdağ'daki 14. Kolordu Komutanlığı'ndan Doğu'daki 15. Kolordu'ya atanmıştır.

     Mustafa Kemal 16 Mayıs'ta Bandırma Vapuru ile Samsun'a hareket etti. Mustafa Kemal Paşa, Türk istiklalini korumak ve Milli Mücadele'yi başlatmak üzere 19 MAYIS 1919'da Samsun'a çıktı. İlk iş olarak bölgedeki asayişi sağlamak için gerekli olanları sıraladı ve asayişi bozanların Türkler değil Rumlar olduğunu rapor etti. İngilizlerin dikkatini çeken Mustafa Kemal Paşa, bir yandan Milli Mücadele fikrini etrafa yaymaya başladı. Mustafa Kemal Paşa, çevresindeki şartların uygun olmamasından dolayı Anadolu'nun daha iç kısımlarına gitmek ve milletle daha yakın olabilmek için 25 Mayıs'ta karargahıyla Havza'ya geldi.

    Yıllar sonra o günü anlatırken, " Ben Samsun'u ve Samsun halkını gördüğüm zaman memlekete ve millete ait bütün tasavvurlarımın, kararlarımın yerine getirilebilir olduğuna bir defa daha kuvvetle inandım. Samsunluların hal ve durumlarında gördüğüm, gözlerinden okuduğum vatanseverlik, fedakarlık, ümit ve tasavvurlarımı müspet bir inanca  götürmeye yeterli olmuştu"diyecektir.
    Mustafa Kemal Atatürk için Samsun'a çıkışı oldukça önemlidir. Nutuk, vatanın 19 Mayıs 1919'da içinde bulunduğu vaziyeti tanımlayan "Vaziyet ve Manzara-yı Umumiye" girişiyle başlar. Hatta kendi doğum gününü 19 Mayıs olarak seçmiştir.

*6 VİLAYET : VİLAYAT-I SİTTE VAN, ELAZIĞ, DİYARBAKIR, ERZURUM, SİVAS VE BİTLİS. 

Bizi instagram adresimizden takip edebilirsiniz. "@tarihinicinden4" takip etmeyi unutmayın!!!